Zijn synthetische voedingskleurstoffen slecht voor je? Dit is wat de wetenschap zegt.

Synthetische voedselkleurstoffen - en hun verband met neurogedragsproblemen bij kinderen - zijn momenteel in de aandacht.

Vorige maand ondertekende gouverneur van Californië Gavin Newsom de California School Food Safety Act, die vanaf 2028 de openbare scholen van de staat verbiedt voedingsmiddelen te serveren of verkopen die zes synthetische voedselkleurstoffen bevatten. Eerder deze maand braken protesten uit voor het hoofdkantoor van WK Kellogg Co. in Battle Creek, Michigan, nadat het bedrijf opnieuw werd bekritiseerd voor hun gebroken belofte om synthetische voedselkleurstoffen te verwijderen uit Amerikaanse producten, waaronder ontbijtgranen.

Ondertussen zijn dezelfde kleurstoffen die in Californië verboden zijn nog steeds goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration. De instantie lijkt niet van koers te veranderen en stelt dat er onvoldoende bewijs is dat synthetische kleurstoffen problemen zoals ADHD, hyperactiviteit of gebrek aan focus veroorzaken.

De lijst van voedingsmiddelen met synthetische voedselkleurstoffen is lang. En het voedt de opschudding dat het onmogelijk is om het risico te bepalen dat een kind loopt bij het consumeren ervan. Wanneer federale en staatsrichtlijnen niet op één lijn liggen, kan het lastig zijn om erachter te komen welke voedingsmiddelen de kleurstoffen bevatten en of ze helemaal vermeden moeten worden.

Ondanks beperkt bewijs van een neurogedragsverbinding, denken experts dat sommige kinderen waarschijnlijk gevoeliger zijn dan anderen. Veel experts zijn ervan overtuigd dat de wet van Californië de veiligheid van de openbare schoolstudenten van de staat waarborgt, en zij hopen dat de wet andere staten zou kunnen inspireren om hetzelfde te doen, waardoor voedselproducenten gedwongen worden hun recepten te herzien.

“Ik denk dat het een geweldige eerste stap is, omdat school een omgeving is waar kinderen zich moeten kunnen concentreren. Ze moeten het gevoel hebben dat ze controle hebben over hun lichaam,” zegt Melanie Benesh, vicepresident van overheidsaangelegenheden voor de Environmental Working Group in Washington, D.C., een non-profitorganisatie die mede-sponsor was van de California School Food Safety Act. “Het creëert een betere leeromgeving voor iedereen.”

In het midden van dit nationale gesprek heeft Science News onderzocht hoe we op dit punt zijn gekomen en wat de wetenschap te zeggen heeft over het consumeren van synthetische voedselkleurstoffen.

Wat zijn synthetische voedselkleurstoffen en waarom zitten ze in ons voedsel?

Synthetische kleurstoffen voegen kleur toe aan voedsel. Elk ervan heeft een unieke moleculaire structuur die specifieke frequenties van licht absorbeert, waardoor mensen een regenboog aan kleuren kunnen waarnemen in anders saaie snacks. Naast het toevoegen van een sprankje kleur, zijn synthetische kleurstoffen eigenlijk nutteloos. Ze helpen niet bij het conserveren van voedsel of voegen enige nutritionele waarde toe; hun taak is om te verleiden.

“Veel van deze voedingsmiddelen zijn snoepjes, ontbijtgranen - dingen die op de markt worden gebracht voor kinderen,” zegt Benesh. Wanneer fabrikanten synthetische kleurstof gebruiken, “maakt het hun voedsel helderder van kleur, aantrekkelijker voor kinderen, en ik denk dat het hen helpt hun producten te verkopen.”

Welke producten bevatten synthetische kleurstoffen?

Voedingsmiddelen met synthetische kleurstoffen hebben geen waarschuwingslabel in de Verenigde Staten, dus het doorspitten van individuele productlabels is meestal de enige manier om precies te ontcijferen welke voedingsmiddelen welke kleurstoffen bevatten. Als aanwezig, worden synthetische kleurstoffen vermeld in de kleine lettertjes van de ingrediëntenlijst van een item, meestal als de naam van een kleur gevolgd door een nummer (zoals “Yellow 5”). Als je dergelijke kleurstoffen wilt vermijden, zijn hier enkele supermarktstapels om op te letten:

Sponsorbericht

Het zijn niet alleen voedingsproducten die synthetische voedselkleurstoffen bevatten. Sommige oogschaduw, haarproducten en medicijnen bevatten enkele van de kleurstoffen die nu verboden zijn in Californië.

Wanneer beseften wetenschappers dat synthetische kleurstoffen schadelijk zouden kunnen zijn?

Synthetische kleurstoffen hebben een lange en problematische geschiedenis. Loodchromaat, arsenicum en additieven gemaakt van steenkoolteer waren enkele van de eerste iteraties, die in de 19e en 20e eeuw een giftige slag leverden voor consumenten. In 1950 werden tientallen kinderen ziek nadat ze Halloween-snoep hadden gegeten dat besmet was met een gevaarlijke kleurstof, Orange 1.

Veel moderne synthetische kleurstoffen werden rond dezelfde tijd uitgevonden; vijf van de zes kleurstoffen die verboden zijn in Californië waren goedgekeurd door de FDA in 1931. Maar het potentieel voor schade werd pas breed besproken in het midden van de jaren '70, toen het idee van een mogelijke link tussen voedselkleurstof en hyperactiviteit bij kinderen in het publieke domein werd gebracht, zegt Mari Golub, een ontwikkelingsneurotoxicoloog aan de University of California, Davis. Er volgde een reeks onderzoeken, maar de FDA handhaafde hun richtlijnen.

Toch zeggen sommige wetenschappers dat de associaties evident zijn. In de afgelopen 50 jaar heeft een groeiend aantal wetenschappelijke onderzoeken en anekdotisch bewijs gewezen op een verband tussen sommige synthetische voedselkleurstoffen en neurogedragsproblemen bij kinderen, wat zich kan uiten als wisselende stemmingen, hyperactiviteit en gebrek aan focus.

Dus waarom heeft Californië de zes synthetische kleurstoffen verboden?

In 2021 bracht het Office of Environmental Health Hazard Assessment van Californië een rapport uit dat de staat zou helpen te duwen om Blauw 1, Blauw 2, Groen 3, Rood 40, Geel 5 en Geel 6 te verbieden op openbare scholen.

De auteurs van het rapport doorzochten beschikbaar onderzoek dat onderzocht hoe synthetische voedingskleurstoffen kinderen beïnvloeden. Ze analyseerden 25 klinische onderzoeken waarin periodes werden vergeleken waarin groepen kinderen voedsel aten dat gekleurd was met synthetische kleurstoffen met periodes waarin ze placebo's aten. In veel van de onderzoeken merkten ouders en leraren eventuele gedragsproblemen op wanneer deze zich voordeden. Uiteindelijk schreven de auteurs van het rapport dat 16 van de onderzoeken een geloofwaardig verband aantoonden tussen de gedragsresultaten en het consumeren van synthetische kleurstoffen door een kind.

Maar het ontdekken van een verband betekent niet dat wetenschappers kunnen bevestigen dat synthetische kleurstoffen de directe oorzaak zijn van neurogedragsproblemen. Daar komen dierstudies om de hoek kijken.

Onderzoek met ratten, muizen en af en toe een konijn heeft een duidelijker verband aangetoond tussen individuele synthetische voedingskleurstoffen en neurogedragseffecten. Sommige dieren die zijn blootgesteld aan synthetische kleurstoffen, zoals de verboden kleurstoffen, kunnen hyperactief worden of tekenen van geheugenverlies vertonen.

Hoewel dierstudies belangrijke vergelijkingstools kunnen zijn, is het moeilijk om de hoeveelheid kleurstof die aan laboratoriumratten wordt gegeven te vergelijken met bijvoorbeeld hoeveel Red 40-gekleurde hagelslag er op een cupcake zit. Het is lastig om de kleurstof in individuele hagelslag, chips en koekjes over het dieet van een kind op te tellen.

Maar dierstudies hebben aangetoond dat kleurstoffen neurologisch invloed hebben op dieren, en ze kunnen wetenschappers helpen bepalen welke individuele kleurstoffen en doses beginnen met het creëren van negatieve effecten, zegt Mark Miller, een kinderarts voor milieu-gezondheid bij het Office of Environmental Health Hazard Assessment in Oakland Californië die heeft meegewerkt aan de beoordeling.

Waarom was de beslissing van Californië omstreden?

Niet iedereen steunt het verbod van Californië.

"Consistentie in voedingsvoorschriften tussen staten en federale agentschappen is essentieel om het vertrouwen van het publiek te waarborgen," zegt Sean Taylor, een organisch en biologisch chemicus bij de International Association of Color Manufacturers in Washington, D.C. Hij merkt op dat de FDA de wetenschappelijke literatuur heeft beoordeeld zoals het team van Golub heeft gedaan en concludeerde dat er geen oorzakelijk verband was tussen kinderen die synthetische kleurstoffen consumeren en ongewenst gedrag.

Het is moeilijk om specifiek te zijn wanneer wordt gesproken over de gevaren van voedingskleurstoffen omdat er vanaf het begin niet zoveel onderzoek beschikbaar is. En technisch gezien spreken de FDA en de 2021 Gezondheidsbeoordeling van Californië elkaar niet tegen: de ene vindt geen oorzakelijke relatie; de laatste vindt een associatief verband.

Omdat er geen studie is geweest die één groep kinderen met een voedselkleurstofvrij dieet vergeleek met een andere groep kinderen die voedsel consumeren met individuele doses synthetische kleurstoffen, is het moeilijk om een causale relatie vast te stellen.

"We hebben niet het soort gegevens dat goudstandaard causale gegevens zou zijn," zegt Amy Gilson, adjunct-directeur voor externe en wetgevende zaken bij het Office of Environmental Health Hazard Assessment in Sacramento Californië. Het is onwaarschijnlijk dat er ooit een zwart-wit studie zal worden gepubliceerd. Maar, zegt Gilson, "je hebt niet alle causale gegevens nodig die iemand zou willen om te zeggen, 'Hey, we hebben hier goed bewijs. Er is goede wetenschap die ons ertoe aanzet om actie te ondernemen."'