Wat is 'Fase 0' borstkanker en hoe wordt het behandeld?

Actrice Danielle Fishel haalde vorige week de krantenkoppen toen ze aankondigde dat ze "zeer, zeer, zeer vroeg" borstkanker had.

"Het is technisch gezien Stadium 0," zei de ster van Boy Meets World op haar podcast, "Pod Meets World", op 19 augustus. Ze is van plan een operatie te ondergaan om de kanker te verwijderen, "en ik zal in orde zijn," zei ze.

Het horen van zo'n optimistisch verhaal over een kankerdiagnose is hartverwarmend. Maar wat betekent "Stadium 0 borstkanker" precies? Science News dook in de details.

Science News verzamelt lezersvragen over hoe om te gaan met de veranderende klimaat van onze planeet.

Wat wilt u weten over extreme hitte en hoe dit kan leiden tot extreme weersomstandigheden?

Stadium 0 kanker is een aandoening waarbij cellen in het lichaam eruitzien als kankercellen onder een microscoop, maar hun oorspronkelijke locatie niet hebben verlaten. Het staat ook bekend als carcinoom in situ of niet-invasieve kanker, omdat het geen van de omliggende weefsels heeft aangevallen. Soms wordt het niet eens kanker genoemd.

"Velen denken hierbij aan voorstadia van kanker," zegt Julie Nangia, een oncoloog aan het Baylor College of Medicine in Houston.

Er zijn veel verschillende soorten Stadium 0 kanker, afhankelijk van welk weefsel of orgaan de cellen afkomstig zijn. Sommige kankers, zoals sarcomen (kankers van de botten of de huid), hebben geen Stadium 0.

De diagnose van Fishel wordt ductaal carcinoom in situ genoemd, of DCIS. Dit betekent dat sommige cellen in de melkkanalen in de borst er abnormaal uitzien, maar die cellen zijn nog niet buiten de melkkanalen gegroeid en zijn niet in de rest van het borstweefsel terechtgekomen.

Het probleem is echter dat ze dat wel zouden kunnen doen. Als de abnormale cellen door de melkkanalen breken, kan de ernst van de resulterende kanker variëren van Stadium 1 tot het meest geavanceerde Stadium 4, afhankelijk van hoe groot de tumor is en hoe ver de kanker zich door het lichaam heeft verspreid.

Voor regulier screenen met mammogrammen de norm werd, was DCIS slechts goed voor 5 procent van de borstkankerdiagnoses, zegt borstkankerchirurg Sara Javid van het Fred Hutch Cancer Center in Seattle (SN: 6/13/14).

Nu wordt DCIS ongeveer 20 procent van de nieuw gediagnosticeerde borstkankers. Ongeveer 50.000 gevallen worden elk jaar in de Verenigde Staten gediagnosticeerd, en het komt voor bij een op de 1.300 mammogrammen.

Toch, omdat Stadium 0 borstkanker eigenlijk geen symptomen heeft, is het mogelijk om het te hebben en het nooit te merken. "Veel vrouwen hebben DCIS en weten het niet, vooral oudere vrouwen, omdat het doorgaans een ziekte van ouderdom is," zegt Nangia.

Voor andere Stadium 0 kankers is de situatie anders. Stadium 0 kankers in andere interne organen zijn vaak te klein om op een scan te verschijnen. Uitgebreide screenings tests in andere organen kunnen onveilig zijn of te veel middelen kosten om op een hele populatie uit te voeren.

De belangrijkste uitzondering is melanoma in situ, of Stadium 0 huidkanker, die zichtbaar kan zijn op de huid. Die diagnose is zelfs nog vaker voor dan DCIS: Bijna 100.000 gevallen worden verwacht in de Verenigde Staten in 2024.

De meeste DCIS-gevallen worden ontdekt door regelmatige screeningsmammogrammen, het soort dat mensen met borsten worden aangemoedigd om jaarlijks te laten maken vanaf de leeftijd van 40 of 45. Zo kreeg Fishel haar DCIS-diagnose.

"Dit is precies waarom we willen dat vrouwen screeningsmammogrammen laten maken," zegt Nangia. "We willen kanker vangen in de vroegste stadia waar het ongelooflijk makkelijk te genezen is."

De meeste DCIS wordt behandeld met een operatie, bestraling of een combinatie van beide. Chemotherapie wordt nooit aanbevolen.

De operatie kan een "lumpectomie" zijn, een lokale operatie die alleen de op kanker lijkende delen verwijdert. Als er meerdere gevallen van DCIS in dezelfde borst zijn, kan een volledige mastectomie zinvol zijn. Daarna kunnen sommige patiënten bestraling krijgen om de kankercellen verder uit te roeien, en sommigen krijgen hormoontherapie om de kans op terugkeer te verkleinen.

"De doelen van de therapie zijn echt tweeledig," zegt Javid. Allereerst kan therapie voorkomen dat DCIS zich ontwikkelt tot invasieve kanker. Maar ook kan behandeling andere invasieve kankers uitsluiten die in de buurt van de DCIS verstopt zaten maar werden gemist door een biopsie. Er is een kans van 5 tot 20 procent dat een patholoog die weefsels verwijderd tijdens de operatie bekijkt, al invasieve kanker vindt, zegt Javid.

De overlevingskansen zijn goed: Mensen met Stadium 0 borstkanker hebben een normale levensverwachting met een overlevingspercentage van ongeveer 98 procent na een decennium van follow-up.

Dat is controversieel. Het is niet duidelijk of de hoge levensverwachting te danken is aan screening die de afwijkende cellen vangt voordat ze invasief worden, of dat die afwijkende cellen helemaal nooit andere weefsels zouden zijn binnengedrongen.

"Wat we nu weten is dat waarschijnlijk niet alle DCIS-gevallen de mogelijkheid hebben om zich te ontwikkelen tot invasieve kanker, en zelfs de gevallen die dat wel kunnen, zullen misschien tijdens het leven van een patiënt nooit ontwikkelen tot invasieve kanker," zei chirurgisch oncoloog Shelley Hwang van de Duke University School of Medicine in Durham, N.C., in een video waarin haar onderzoek wordt uitgelegd.

“Naarmate de screeningtechnologie verbetert, zijn we in staat om steeds vroeger aandoeningen op te sporen die op kanker kunnen lijken, maar niet noodzakelijk als kanker kunnen gedragen,” zei Hwang. “Dit betekent dat voor de meerderheid van vrouwen die de diagnose DCIS krijgen en behandeld worden ... deze behandelingen de patiënt misschien niet wezenlijk ten goede zullen komen.”

De belangrijkste alternatief voor chirurgie wordt actieve surveillance of afwachtend beleid genoemd - in feite, houd een oogje in het zeil op de cellen en wacht af of ze iets engs doen.

Dit kan een bekend concept zijn voor iedereen die gediagnosticeerd is met prostaatkanker, wat langzaam groeit. Vroeger kwam bij elke diagnose van prostaatkanker een aanbeveling voor een operatie en bestraling. Maar klinische onderzoeken toonden aan dat patiënten die hun kanker in de gaten hielden en de operatie uitstelden totdat het kwaadaardig werd, vergelijkbare levensverwachtingen hadden als degenen die de kankercellen eruit haalden.

Voor DCIS lopen er momenteel klinische onderzoeken in het Verenigd Koninkrijk, Europa, de Verenigde Staten en Japan om te zien of actieve surveillance betere of slechtere resultaten heeft dan chirurgie. Ten minste een van die onderzoeken, de COMET-studie in de Verenigde Staten, zal naar verwachting tegen het einde van 2024 resultaten publiceren, zegt sociaal wetenschapper Thomas Lynch van Duke University Medical Center.

“De resultaten kunnen de behandelingsmogelijkheden voor vrouwen die gediagnosticeerd zijn met DCIS met een laag risico vergroten als blijkt dat actieve monitoring een veilig, effectief alternatief is voor chirurgie,” zegt hij.

Maar zonder een manier om te bepalen welke gevallen van DCIS gevaarlijk zullen worden, raden artsen over het algemeen aan om alle gevallen alsof ze dat wel zullen doen te behandelen.

“Ik denk ook niet dat je de psychologische effecten kunt onderschatten van het laten zitten van borstkanker en ernaar kijken,” zegt Nangia. “Het veroorzaakt bij patiënten veel angst.... Er is zeker een mentaal aspect bij dit alles.”

Helaas, nog niet - tenminste nog niet.

Artsen hebben wel een classificatiesysteem om te bepalen welke cellen zij het hoogste risico achten op invasief gedrag. Laaggradig is het minst waarschijnlijk, hooggradig is het meest waarschijnlijk. Fishel kreeg de diagnose van hooggradige DCIS die is begonnen zich uit te breiden naar aangrenzend weefsel, wat aangeeft dat chirurgie geschikt is.

Maar veel onderzoeksgroepen over de hele wereld proberen nauwkeuriger te worden. Ze zoeken naar kenmerken van stadium 0 cellen of hun omgeving die de voorinvasieve gevallen netjes zouden scheiden van de slapende gevallen.

Een studie uit 2022 keek naar hoe calciumfosfaatmineralen zich vormen binnen kanalen met DCIS, met als doel die details uiteindelijk te verbinden met de ziekteprogressie. Sommige studies kijken naar het genoom van de kankercellen op tekenen van gevaar. Anderen kijken naar de moleculaire eigenschappen van de cellen zelf, of van hun micro-omgevingen in het lichaam.

“Oh, absoluut, het is zo nuttig,” zegt Nangia. “Vooral als ze het op een doordachte manier doen,” zoals Fishel deed.

Nangia wijst ook op Angelina Jolie, wiens onthulling in 2015 over de kankergeschiedenis van haar familie en haar beslissing om preventieve chirurgie te ondergaan een nationale discussie op gang bracht over hoe genetica het risico op kanker kunnen beïnvloeden.

Naast het vergroten van het bewustzijn, kunnen verklaringen van beroemdheden mensen aanmoedigen die twijfels hadden om zich te laten screenen.

“Ik denk dat we nu zullen zien dat sommige vrouwen die hun screeningsmammogrammen niet hebben laten maken, zeggen: ‘Oh, ik zou dit ook moeten doen,’” zegt Nangia. “Ik hoop dat we een golf zien van meer mensen die preventieve zorg zoeken.”

Vragen of opmerkingen over dit artikel? E-mail ons op [email protected] | Veelgestelde vragen over herdrukken

F.C. Hamdy et al. Vijftienjarige resultaten na monitoring, chirurgie, of radiotherapie voor prostaatkanker. The New England Journal of Medicine. Vol. 388, april 27, 2023, p. 1547. doi: 10.1056/NEJMoa2214122.

S. Gosling et al. Een multimodale verkenning van heterogene fysisch-chemische eigenschappen van DCIS borstmicrocalcificaties. Analist. Vol. 147, 21 april 2022, p. 1641. doi: /10.1039/D1AN01548F.

G.M. Wilson et al. Ductaal carcinoom in situ: moleculaire veranderingen bij ziekteprogressie. Journal of Mammary Gland Biology en Neoplasia. Vol. 27, maart 2022, p. 101. doi: 10.1007/s10911-022-09517-7.

M. van Seijen et al. Ductaal carcinoom in situ: wel of niet behandelen, dat is de vraag. British Journal of Cancer. Vol. 121, 19 augustus 2019, p. 285. doi: 10.1038/s41416-019-0478-6.

C. Kanbayashi et al. De internationale samenwerking van actieve surveillance-onderzoeken voor laagrisico DCIS (LORIS, LORD, COMET, LORETTA). Journal of Clinical Oncology. Vol. 37, mei 2019. doi: 10.1200/JCO.2019.37.15_suppl.TPS603.

Lisa Grossman is de astronoomschrijver. Ze heeft een graad in astronomie van Cornell University en een postuniversitaire certificaat in wetenschapsjournalistiek van University of California, Santa Cruz. Ze woont in de buurt van Boston.

We bevinden ons in een kritieke periode en het ondersteunen van klimaatjournalistiek is nu belangrijker dan ooit. Science News en onze moederorganisatie, de Society for Science, hebben uw hulp nodig om milieugeletterdheid te versterken en ervoor te zorgen dat onze respons op klimaatverandering gebaseerd is op wetenschap.

Abonneer u alstublieft op Science News en voeg $16 toe om wetenschappelijke geletterdheid en begrip te vergroten.