Struktura mózgu ludzi związana z ich genetycznym ryzykiem wystąpienia poważnej depresji, wynika z badań.
autorstwa Ingrid Fadelli, Phys.org
autor współpracujący
redagowany przez Roberta Egana
redaktor naczelny
Ten artykuł został przejrzany zgodnie z procesem redakcyjnym i zasadami Science X. Redaktorzy podkreślili następujące cechy dbając o wiarygodność treści:
zweryfikowane
recenzowany przez rówieśników
zaufane źródło
skorygowane
Depresja jest jednym z najbardziej powszechnych zaburzeń psychicznych, dotykającym około 3,8% populacji światowej. Charakteryzuje się ona utrzymującym się niskim nastrojem i utratą zainteresowania większością aktywności, a także możliwymi zakłóceniami w nawykach żywieniowych i snu.
Najcięższa i najbardziej uporczywa forma depresji, znana jako depresja głęboka (MD), może być bardzo upośledzająca, często zakłócając życie dotkniętych nią osób, uniemożliwiając im pracę lub uczestnictwo w innych codziennych zajęciach. Przeszłe badania sugerują, że depresja jest często spowodowana kombinacją czynników genetycznych i środowiskowych.
Ryzyko genetyczne rozwoju depresji lub innych zaburzeń psychicznych jest oszacowywane za pomocą tzw. ocen ryzyka poligenicznego (PRS). Są to oszacowania predyspozycji jednostki do określonej choroby oparte na kumulatywnym efekcie różnych wariantów genetycznych.
Badacze z University of Edinburgh, University of Melbourne, Vrije University Amsterdam i innych instytutów przeprowadzili niedawno badanie na dużą skalę, mające na celu zbadanie związku między wartościami PRS dla MD a strukturą mózgu ludzi. Ich artykuł, opublikowany w Molecular Psychiatry, raportuje konkretne wzorce w objętości i powierzchni określonych struktur mózgu, które są związane z wyższym genetycznym ryzykiem depresji.
'Neurobiologiczne związki ryzyka genetycznego dla MD pozostają słabo zbadane w dużych próbach, dotychczas nie przeprowadzono kompleksowej megaanalizy,' napisali Xueyi Shen, Yara J. Toenders i ich współpracownicy.
'Nasze badanie analizowało dane z 11 odrębnych badań, obejmujących 50 975 uczestników z ENIGMA Major Depressive Disorder Working Group. Opracowaliśmy bardzo spójne protokoły genetyczne i neuroobrazowania, których stosowaliśmy we wszystkich uczestniczących badaniach, wraz z rygorystycznymi metodami genetycznymi do usunięcia zachodzenia między próbami treningowymi i testowymi ocen ryzyka poligenicznego (PRS).'
W ramach swojego badania Shen, Toenders i ich koledzy analizowali duże ilości danych genetycznych i neuroobrazowania zebranych w ramach 11 międzynarodowych badań. Na podstawie tych danych obliczali wartości PRS oszacowujące ryzyko genetyczne diagnozy MD u uczestników badania. Ostatecznie, analizowali skany mózgu zebranych od uczestników i starali się ustalić, czy wyższe wartości PRS były związane z konkretnymi wzorcami w objętości różnych regionów mózgu.
'Podwyższony PRS dla MD korelował z niższą objętością wewnątrzczaszkową i niższym globalnym pomiarze powierzchni kory mózgowej,' napisali autorzy. 'Najbardziej istotne skojarzenie korowe zaobserwowano w powierzchni płata czołowego, w szczególności w lewym medialnym zakręcie orbitofrontalnym. W regionach podkorowych, niższe objętości wzgórza, hipokampu i jądra bladego korelowały z wyższym PRS dla MD.'
Ogólnie badacze stwierdzili, że objętość i powierzchnia wewnątrzczaszkowych i korowych regionów były mniejsze u osób z wyższymi wartościami PRS dla depresji niż u tych z niższymi wartościami. Obszary mózgu, które wydawały się mniejsze u tych, którzy mieli genetycznie większe szanse na rozwinięcie depresji, obejmowały lewy medialny zakręt orbitofrontalny, hipokamp, wzgórze i jądro bladłości.
Osoby poniżej 25 lat również wykazały różnice w objętości i powierzchni tych samych struktur mózgu, które były związane z oszacowanym PRS. Chociaż te różnice były mniej zauważalne niż u dorosłych powyżej 25 lat, wykryte wzorce były identyczne.
'Późniejsza analiza randomizacji mendelskiej ujawniła ewentualne efekty przyczynowe mniejszej objętości lewego hipokampu na wyższe zagrożenie MD,' napisali autorzy. 'Nasze wyniki stanowią przykład, jak rozległe międzynarodowe współprace mogą istotnie poszerzać nasze neurogenetyczne zrozumienie MD i dostarczać wskazówek do interwencji wczesnych u osób wysokiego ryzyka rozwoju MD.'
To niedawne badanie rzuca nowe światło na konkretne wzorce w strukturze mózgu związane z wyższym genetycznym ryzykiem wystąpienia MD. W przyszłości te spostrzeżenia mogą przyczynić się do opracowania nowych spersonalizowanych interwencji terapeutycznych w przypadku MD.
Napisane dla Ciebie przez naszą autorkę Ingrid Fadelli, edytowane przez Roberta Egana - ten artykuł jest wynikiem starannej pracy redakcyjnej. Polegamy na czytelnikach takich jak Ty, aby utrzymać niezależną publicystykę naukową przy życiu. Jeśli ta relacja ma dla Ciebie znaczenie, rozważ wsparcie (zwłaszcza miesięczne). Dostaniesz konto bez reklam jako podziękowanie. Więcej informacji: Xueyi Shen et al, Association between polygenic risk for Major Depression and brain structure in a mega-analysis of 50,975 participants across 11 studies, Molecular Psychiatry (2025). DOI: 10.1038/s41380-025-03136-4 © 2025 Science X Network
