Wbudowany ochraniacz kieszeni chroni piły przed "walczącymi mieczami" w łonie matki

Długopłetwiec mały rozwija swoje charakterystyczne, długie, wyściełane zębami ryjki już w łonie matki. Szpilkowato ostre zęby są otoczone specjalizowaną osłonką, która chroni płaszczki przed nacinaniem swojej matki i rodzeństwa podczas gestacji i porodu. Teraz naukowcy mieli możliwość przyjrzeć się z bliska temu wbudowanemu zabezpieczeniu.

„To świetny pomysł, który natura wymyśliła, aby chronić matkę przed tymi zwapnieniami zębami i chronić rodzeństwo przed walką na szable w macicy” - mówi biolog rybny Gregg Poulakis z Florida Fish and Wildlife Conservation Commission w Charlotte Harbor.

Obserwacje młodych ryb piłonoszych oraz analizy laboratoryjne próbek tkanek wykazały, że osłona jest twardą, wielowarstwową „drugą skórą”, która zrzuca się około cztery dni po narodzinach. Poulakis i jego współpracownicy donoszą o tym 28 maja w Fishery Bulletin. Odkrycie to obala długoletnie przypuszczenie, że osłona jest kruchą, galaretowatą błoną.

„Myślę, że wiele historycznych opisów opiera się na fakcie, że ludzie widzieli je tylko na zdjęciach” - mówi Dean Grubbs, ekolog ryb z Coastal and Marine Laboratory Uniwersytetu Stanowego Florydy w St. Teresa, który nie brał udziału w badaniach. „To znacząca struktura... jak można się było spodziewać, jeśli ma zasadniczo osłaniać te naprawdę ostre końcówki”.

Gatunek, Pristis pectinata, występuje głównie w wodach u wybrzeży południowej Florydy i zachodnich Bahamów. Płaszczka jest tak rzadka, że Poulakisowi i jego współpracownikom zajęło 18 lat niemal miesięcznych wypraw badawczych, aby zebrać kilka próbek tkanek osłon.

Osłona ma konsystencję jak parafina, mówi Poulakis: jest twarda, ale z minimalnym naciskiem. „Nie można jej oderwać”.

Kombinacja histologii, skaningowej mikroskopii elektronowej, mikrotomografii komputerowej oraz analizy elementarnej próbek wykazuje, że osłona ma dwie warstwy tkanek, które przypominają naskórek i skórę właściwą, a także białka przypominające keratynę, retikulinę i kolagen. To sugeruje, że osłona jest drugą skórą, ale naukowcy podkreślają, że potrzebne są dalsze prace, aby potwierdzić, że to właśnie widzą.

Badania te dostarczają więcej informacji na temat historii życia długopłetwca małego, który jest zagrożony wyginięciem z powodu utraty siedlisk i przypadkowego zaplątania w sieci rybackie. Naukowcy zaczęli ostrożnie optymistycznie myśleć, że długopłetwiec mały jest na krawędzi odzyskania populacji, mówi Poulakis. Jednak to rodzące się odrodzenie teraz jest zagrożone przez trwającą, tajemniczą śmierć na Florida's Lower Keys. Dziesiątki ryb piłonoszych zginęło, a Poulakis i inni spieszą się, aby dowiedzieć się, dlaczego.

„To zniechęcające, kiedy coś takiego się dzieje i sprawia, że musimy się cofnąć o krok lub dwa” - mówi Poulakis. „Podejmujemy wiele prób, które pomogą nam dowiedzieć się więcej o gatunku poza tym zdarzeniem śmiertelnym”.