Semaglutide berooft muizen van motivatie om te rennen

CHICAGO - Muizen rennen graag. Maar niet als ze semaglutide, het diabetes- en afslankmedicijn dat verkocht wordt als Ozempic en Wegovy, innemen. Tijdens het gebruik van het medicijn renden muizen minder op een wiel in een kooi, blijkt uit een nieuw onderzoek.

De resultaten, gepresenteerd op 7 oktober tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Society for Neuroscience, zijn voorlopig. Toch roept dit onverwachte resultaat vragen op of zulke steeds populairdere medicijnen, die een hormoon genaamd GLP-1 nabootsen, mogelijk de motivatie van mensen om te sporten beïnvloeden.

Help ons verbeteren door onze 15 vragen tellende lezersenquête in te vullen.

De nieuwe resultaten passen bij wat er bekend is over het vermogen van deze medicijnen om het gedrag van de hersenen te veranderen, zegt neurowetenschapper Karolina Skibicka van de Pennsylvania State University en de Universiteit van Göteborg in Zweden. "Ik vind het echt belangrijk," zegt ze over de nieuwe bevinding ten aanzien van sporten. "Ik heb het grootste deel van mijn carrière besteed aan het bestuderen van deze medicijnen, maar ik denk nog steeds dat we niet alles weten."

Muizen met onbelemmerde toegang tot een loopwiel zullen het uitgebreid gebruiken, waarbij ze gemiddeld maar liefst 10 kilometer per dag rennen, zegt Ralph DiLeone, een neurowetenschapper aan de Yale University. "Als je kijkt naar hoeveel ze rennen, is het gewoon gek," zegt hij.

Muizen die zeven dagen semaglutide kregen, renden significant minder dan hun gebruikelijke afstand, ontdekten DiLeone en collega's. Deze muizen - zowel mannetjes als vrouwtjes - verminderden hun gemiddelde dagelijkse afstand met ongeveer 38 procent. Toen de muizen stopten met semaglutide, herstelde hun renafstand zich weer tot normaal.

Zoals verwacht, vielen de muizen die semaglutide gebruikten af. Maar muizen op een dieet die ongeveer dezelfde hoeveelheid gewicht verloren zonder het medicijn, veranderden hun renpatronen niet, ontdekten de onderzoekers. Dat suggereert dat gewichtsverlies niet de oorzaak is van het nieuwe sedentaire gedrag.

In plaats daarvan bleek uit verdere experimenten dat deze verminderde renactiviteit een gebrek aan motivatie weerspiegelde. Onderzoekers trainden de muizen om hun loopwiel te ontgrendelen door hun neus in een sleuf te steken, waardoor ze als het ware werkten voor hun training. Muizen waren meestal bereid om meerdere keren te prikken om hun loopwiel te ontgrendelen. Maar muizen die semaglutide kregen, prikten minder vaak, wat suggereert dat ze minder gemotiveerd waren om hun wiel te ontgrendelen.

Het is nog te vroeg om te zeggen of de veranderde loopgewoonten van de muizen daadwerkelijk verband houden met de complexere beslissingen over lichaamsbeweging die mensen nemen. Als deze medicijnen mensen inderdaad minder gemotiveerd maken om te sporten, zegt Skibicka dat artsen mogelijk hun manier van praten met patiënten over deze medicijnen moeten veranderen, door te zeggen: 'Hey, je hebt misschien geen zin om te sporten. Maar het is echt belangrijk dat je dat wel doet.'

GLP-1-medicijnen helpen mensen af te vallen, maar een deel van dat gewicht is spiermassa, zegt Skibicka. "Als je daar verminderde lichaamsbeweging aan toevoegt, is dat nu een probleem," zegt ze. "Spiermassa is belangrijk voor de gezondheid. Mager zijn zonder spiermassa is ook geen gezonde toestand."

Maar het zou kunnen zijn dat het rennen van de muizen meer als een dwangmatigheid is. "Het is mogelijk dat de muizen ook dwangmatig aan het sporten zijn," zegt DiLeone, en dat semaglutide deze drang vermindert. Dat past bij andere resultaten die suggereren dat het medicijn verslavingen kan verminderen, misschien door de beloningssystemen in de hersenen te beïnvloeden. Sommige mensen die semaglutide gebruiken, hebben minder behoefte aan voedsel, alcohol en nicotine gemeld.

Het is lastig om te weten of deze resultaten van toepassing zijn op mensen, zegt oefenfysioloog Glenn Gaesser van de Arizona State University in Phoenix. Hij kent geen bewijs dat mensen minder bewegen tijdens het gebruik van deze medicijnen. "Dat gezegd hebbende, vermoeidheid, weinig energie en misselijkheid zijn gerapporteerde bijwerkingen," en die symptomen zouden de motivatie van mensen om actief te zijn kunnen verminderen.

"Lichamelijke activiteit en fitheid hebben een grotere impact op de levensduur en gezondheid dan gewichtsverlies," zegt Gaesser. Hij maakt zich zorgen dat mensen die lichaamsbeweging alleen als een strategie voor gewichtsverlies zien "minder geneigd zijn om lichamelijk actief te zijn na het innemen van een van de nieuwe GLP-1-medicijnen door te denken, 'Waarom sporten als ik gewicht kan verliezen met een medicijn?' Dat zou een grote vergissing zijn."