Oude boeken kunnen onveilige niveaus van chroom bevatten, maar het risico voor lezers is laag.

Oude boeken kunnen mooi zijn om naar te kijken. Maar wees voorzichtig — ze kunnen giftig zijn.

De omslagen van boeken uit het Victoriaanse tijdperk staan ​​al bekend om soms pigmenten te bevatten die giftige zware metalen zoals lood, chroom en arseen bevatten. Maar toen onderzoekers onlangs een verzameling in de hoofdbibliotheek van hun universiteit hebben beoordeeld, vonden ze giftige metaalconcentraties op enkele boeken die veilige niveaus overschreden.

“Ik denk dat het erg belangrijk is dat bibliothecarissen zich bewust zijn van die risico's,” zegt Leila Ais, een bachelorstudent die biochemie studeert aan de Lipscomb Universiteit in Nashville, die de bevindingen van het team zal presenteren op 18 augustus tijdens de American Chemical Society bijeenkomst in Denver.

Bibliothecarissen benaderden het team om oude, felgekleurde boeken in de collectie van de universiteit te testen. De onderzoekers gebruikten een handheld machine genaamd een X-ray fluorescence spectrometer om metalen in de omslagen van 26 boeken te detecteren. Aanvullende laboratoriumstudies hielpen het team de hoeveelheid van elk metaalverbinding in de omslag vast te stellen.

In de goudgele omslagen van sommige boeken, vond Ais samen met collega's crocoiet — een verbinding die de giftige metalen lood en chroom bevat — en loodsulfaat, twee verbindingen die een pigment genaamd chroomgeel vormen. De post-impressionistische schilder Vincent van Gogh gebruikte opvallend chroomgeel pigment in zijn zonnebloemenserie.

“[Een] ding dat me verraste is hoe geconcentreerd [de metalen in] sommige boeken zijn,” zegt Ais. In de omslag van het boek met de meeste metalen was de chroomconcentratie ongeveer 50 delen per miljoen, ruim boven de 4-25 ppm die huidreacties kunnen veroorzaken, volgens de U.S. Centers for Disease Control and Prevention.

Maar dat betekent niet per se dat bibliotheekbezoekers gevaar lopen. Chroomgeel bladdert niet gemakkelijk van de omslagen af, dus het risico op het inademen van deeltjes of het overbrengen van die zware metalen naar je handen is laag, zegt Rosie Grayburn, een analytisch materiaalwetenschapper bij het Winterthur Museum in Delaware en bij het Poison Book Project, een onderzoeksinitiatief om giftige pigmenten in boekomslagen te identificeren. Andere pigmenten, zoals op arsenicum gebaseerd smaragdgroen, bladderen gemakkelijker af en vormen een groter risico op blootstelling, zegt ze.

Het team van Lipscomb is van plan om na nog een paar tests hun bevindingen bij te dragen aan het Poison Book Project. Ondertussen hebben bibliotheekmedewerkers boeken die mogelijk schadelijke verbindingen bevatten in plastic zakken verzegeld en boeken die bekend staan om gifstoffen uit circulatie gehaald.