Wat een bizar taco-vormig zeewezen ons kan leren over evolutie

Onderzoekers geloven dat Odaraia ondersteboven heeft gezwommen om voedsel te verzamelen tussen de vele stekels langs zijn poten. Credit: Geïllustreerd door Danielle Dufault. Met dank aan het Royal Ontario Museum

Uitzonderlijke fossielen tonen hoe mandibulaten prooi vingen in mariene ecosystemen 500 miljoen jaar geleden.

Onderzoekers hebben het Cambriaanse mariene dier Odaraia geclassificeerd als een mandibulaat op basis van nieuw fossiel bewijs. Deze ontdekking helpt bij het begrijpen van de evolutionaire paden en ecologische aanpassingen tijdens het Cambrium, waarbij de nadruk wordt gelegd op het belang van de Burgess Shale voor paleontologische studies.

Paleontologen van het Royal Ontario Museum (ROM) hebben een nieuw onderzoek geleid dat helpt bij het ontrafelen van de evolutie en ecologie van Odaraia, een taco-vormig marien dier dat leefde tijdens het Cambrium. Fossielen verzameld door ROM tonen aan dat Odaraia kaken had. Paleontologen kunnen het nu eindelijk plaatsen als behorende tot de mandibulaten, waarmee een einde komt aan de langdurige enigmatische classificatie onder de geleedpotigen sinds de ontdekking in de Burgess Shale meer dan 100 jaar geleden en meer onthullend over vroege evolutie en diversificatie. De studie The Cambrian Odaraia alata and the colonization of nektonic suspension-feeding niches by early mandibulates is gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences.

De auteurs van de studie waren in staat om een paar grote aanhangsels met grijpende gekartelde randen bij zijn mond te identificeren, duidelijk indicatief voor kaken, die een van de belangrijke en kenmerkende kenmerken van de mandibulaatgroep van dieren zijn. Dit suggereert dat Odaraia een van de vroegst bekende leden van deze groep was. De onderzoekers deden nog een verbazingwekkende ontdekking, een gedetailleerde analyse van de meer dan 30 paar poten toonde een ingewikkeld systeem van kleine en grote stekels. Volgens de auteurs konden deze stekels zich met elkaar verweven, waardoor kleinere prooien werden gevangen als in een visnet, wat suggereert hoe sommige van deze eerste mandibulaten de zeebodem verlieten en de waterkolom verkenden, waardoor de basis werd gelegd voor hun toekomstige ecologische succes.

Fossiel van Odaraia ROMIP 952413_1. Credit: Jean-Bernard Caron, Royal Ontario Museum

"Het hoofdschild van Odaraia omhult praktisch de helft van zijn lichaam inclusief zijn poten, bijna alsof het in een buis was ingesloten. Eerdere onderzoekers hadden gesuggereerd dat deze vorm Odaraia in staat zou hebben gesteld zijn prooi te verzamelen, maar het vangmechanisme was ons tot nu toe ontgaan", zegt Alejandro Izquierdo-López, hoofdauteur, die tijdens dit werk bij ROM was gevestigd als doctoraatsstudent aan de Universiteit van Toronto. "Odaraia was prachtig beschreven in de jaren 1980, maar gezien het beperkte aantal fossielen destijds en zijn bizarre vorm bleven twee belangrijke vragen onbeantwoord: is het echt een mandibulaat? En waar voedde het zich mee?"

Met bijna 20 cm groot leggen de auteurs uit dat vroege mandibulaten zoals Odaraia deel uitmaakten van een gemeenschap van grote dieren die in staat zouden zijn geweest om te migreren van de mariene bodemecosystemen die kenmerkend waren voor het Cambrium naar de bovenste lagen van de waterkolom. Dit soort gemeenschappen zou de waterkolom hebben verrijkt en een overgang naar meer complexe ecosystemen hebben vergemakkelijkt.